Poljska, zemlja koju sve češće nazivaju “novom Njemačkom”, posljednjih godina postaje primjer brzog ekonomskog rasta i modernizacije u istočnoj Evropi. Dok mnoge evropske ekonomije bilježe usporavanje, Poljska se izdvaja kao jedno od najdinamičnijih tržišta kontinenta – snažno potaknuto evropskim fondovima, investicijama u infrastrukturu i sve jačim industrijskim kapacitetima.
Veliki dio trenutne ekonomske snage ove države potiče iz fondova Evropske unije. Nacionalna banka Poljske navodi da je rast značajno podržan investicijama koje se slijevaju kroz programe oporavka i razvoja, a čiji se nastavak očekuje i naredne godine. Do sada je potpisano više od 117 milijardi zlota vrijednih ugovora, što predstavlja gotovo polovinu raspoloživih sredstava, a projekti obuhvataju infrastrukturu, digitalizaciju, zelenu energiju i regionalni razvoj.
Vlada planira dodatno potaknuti ulaganja kroz program Povlaštenih investicionih računa, koji omogućava građanima investiranje do 100.000 zlota bez poreza na dobit. Na taj način želi se privući domaći kapital i ojačati tržište vrijednosnih papira.
Jedan od najambicioznijih poduhvata u savremenoj evropskoj infrastrukturi je projekat Centralny Port Komunikacyjny (CPK) – novi prometni čvor koji će objediniti međunarodni aerodrom, brzu željeznicu i mrežu autoputeva. Kompleks će biti smješten između Varšave i Łódźa, a planirano je da u prvoj fazi opslužuje do 40 miliona putnika godišnje. Trenutno je otvoren tender za izgradnju šest kilometara dugog podzemnog tunela i centralnog kolodvora koji će se nalaziti direktno ispod aerodroma.
Glavni radovi trebali bi biti završeni do 2031. godine, a cijeli kompleks planirano je otvoriti godinu kasnije. Ovaj projekat ne predstavlja samo aerodrom, već i centralnu tačku nove mreže brzih željeznica koje će povezivati 12 glavnih poljskih gradova i susjedne zemlje poput Češke, Slovačke i Mađarske.
Vrijednost programa CPK procjenjuje se na oko 40 milijardi eura, a obuhvata i desetine pratećih projekata u oblasti energetike, logistike i građevinarstva. Zahvaljujući ovakvim ulaganjima, Poljska postaje regionalni lider i privlačna destinacija za strane investitore, dok sve više pokazuje karakteristike zemlje koja izvozi tehnologiju, znanje i kapital, umjesto radne snage.
Ipak, izazovi ostaju. Slabljenje potražnje na njemačkom tržištu, najvažnijem izvoznom partneru Poljske, već je uticalo na pad izvoza u prvoj polovini godine. Također, vlasti planiraju smanjenje dijela zajmova iz EU fonda za oporavak radi stabilizacije javnih finansija i smanjenja deficita.
Da bi dugoročno zadržala status “nove Njemačke”, Poljska mora nastaviti s reformama koje će ojačati domaće inovacije, povećati institucionalnu efikasnost i smanjiti zavisnost od vanjskih tržišta. Ako uspije u tome, Poljska bi u narednoj deceniji mogla postati glavni industrijski, tehnološki i logistički centar istočne Evrope – zemlja koja, poput Njemačke nekada, postavlja temelje novog evropskog ekonomskog poretka.
GlobalBH
